- R&D bài bản không phải là làm sao để cho ra sản phẩm tốt nhất
- R&D bài bản là tìm hiểu thị trường kỹ, ra đề bài rõ ràng, rồi làm sao cho ra sản phẩm phù hợp nhất đối với đề bài đặt ra
Nhiều anh chị em, nhiều học viên của mình luôn đau đáu đi so sánh sản phẩm khác nhau trên thị trường để làm cái tốt hơn thế, cuối cùng… không bán được. Bởi vì cái họ nghĩ là “chất lượng tốt” lại không phải cái mà thị trường cho là “tốt”. Nếu sa đà vào cái “tốt” theo ý của mình mà lại không vừa ý thị trường, chi nhiều tiền educate thị trường không hiệu quả –> thì sản phẩm fail.
Khi kinh doanh thì ta không muốn sản phẩm fail. Bởi nhìn một cách rất bao quát thì sản phẩm fail tức là sản phẩm không tốt. Nếu bạn làm ra sản phẩm bạn rất ưng nhưng thị trường không chấp nhận, thì hãy chỉ làm nó cho một mình mình dùng (đúng không nhỉ?). Một số tiêu chí cần đặt ra ở đề bài sản phẩm, là:
Một là tiêu chí của brand
(Tiêu chuẩn an toàn, chất lượng, đạo đức, triết lý dưỡng da, sự khác biệt về linh hồn brand) -> cái này ban đầu chủ brand làm càng kỹ thì từng sản phẩm sau này càng rõ nét và có hồn. Lưu ý tiêu chí brand nên khả thi cho khâu R&D, đặc biệt nếu là doanh nghiệp nhỏ, không có tiền cho R&D và tiền cho sản xuất. Tiêu chí càng khắt khe, R&D càng tốn kém và mất thời giờ. Tiêu chuẩn brand càng cao thì chi phí mua nguyên liệu có thể càng tốn kém.
- Ví dụ: nếu brand xác định là “từng sản phẩm phải có trên 95% thành phần thiên nhiên” thì sau này R&D chắc chắn gặp khó, đặc biệt nếu cost sản phẩm muốn để ở mức thấp. Khi đi vào sản xuất thì chi phí nguyên liệu sẽ lên cao
- Nếu brand xác định là “thiên nhiên từ hoa nhài Việt Nam đạt chuẩn hữu cơ USDA” -> nếu chủ brand có vùng nhài USDA thì tiêu chí này dễ dàng thực hiện cho khâu R&D hơn tiêu chí 1 rất nhiều. Vì nó không ép buộc phải là bao nhiêu % thành phần thiên nhiên. Cứ cho nhài USDA ở hàm lượng nào cũng được. Cho 0,01% cũng được.
- Theo mình, doanh nghiệp (đặc biệt là doanh nghiệp nhỏ và startup) không nên tự làm khó mình với bộ tiêu chí brand khốc liệt. Nhưng đừng cẩu thả trong khâu này bởi người tiêu dùng giờ cũng có gu, và khách hàng có quá nhiều lựa chọn tốt với giá rẻ. Làm sao để ra được brand strategy đánh được tâm lý thị trường nhưng cũng tiết kiệm chi phí khi sản xuất là một nghệ thuật. Nó cần người có đầu óc brand strategy nhưng có kinh nghiệm “thực chiến” về R&D và sản xuất. Nếu bạn cần, bạn thử nhắn tin hỏi mình, mình khá hào hứng với các bài toán khó
Hai là giá vốn nguyên liệu của sản phẩm
- Đầu tiên, chủ brand nên xác định giá bán của sản phẩm. Ví dụ SRM trên thị trường bán khoảng 150k/100ml. Giả dụ bạn đặt 150k/100ml là giá bán của bạn
- Bước tiếp theo: tính giá vốn của sản phẩm, trừ đi giá chai lọ bao bì, giá gia công, thì sẽ còn giá vốn nguyên liệu. Giá vốn nguyên liệu này được tính theo kilogram; ví dụ 30 nghìn/kg nguyên liệu (đã bao gồm VAT), hoặc 100 nghìn/kg nguyên liệu (đã bao gồm VAT)
- Nhiều người chỉ tập trung khâu R&D mà không nghĩ đến khâu kinh doanh sau này. Cách “làm vì đam mê” mà không tính đến bài toán giá bán cạnh tranh, COGS (cost of goods gold), biên độ lợi nhuận… thì sẽ phù hợp để bán trong quy mô rất nhỏ, chứ không phù hợp để scale up (mở rộng kinh doanh ở quy mô lớn hơn)
Ba là các tiêu chí về texture, trải nghiệm và công dụng
Lưu ý: bước này nên làm sau bước 2 ở trên. Nhiều khách hàng R&D của Grandpa’s Garden đề đạt muốn làm chai tẩy trang dưỡng ẩm NỀN DẦU nhưng hỏi đến giá vốn thì chỉ tầm 50k/kg nguyên liệu. Điều này không thể khả thi (trong khi bản thân dầu thực vật rẻ nhất cũng 70k/kg). Vì vậy nếu chủ doanh nghiệp đi loanh quanh công dụng, texture, trải nghiệm nhưng không biết cái mặt sàn giá nguyên liệu cho công thức thì sẽ thất vọng. (Nhắn nhủ: với 50k/kg thì hệ nền của nó thường là SLES, nó không được thiên nhiên cho lắm). Khó để có hệ nền thiên nhiên với giá như vậy, và không thể có hệ nền dầu cho giá như vậy – trừ phi là dầu khoáng thì mình không sure vì lâu rồi không khảo giá dầu khoáng). Ở phần này thì chủ doanh nghiệp nên đi tìm hiểu các sản phẩm cùng tầm giá trên thị trường, xem các brand khác marketing về sản phẩm của họ như thế nào. Có thể mua về dùng thử xem công dụng, trải nghiệm, texture có thực sự như quảng cáo hay không. Thời gian test sản phẩm trên thị trường này nếu kỹ (ở mức kỹ của đại đa số doanh nghiệp VN) thì tầm khoảng 2-3 tháng là ok rồi.
Bốn là chuốt đề bài cho R&D
Đến bước này thì phòng marketing sẽ làm việc với phòng R&D để ra bộ đề chuẩn cho nghiên cứu:
- Cost của nguyên liệu (tính theo kg, đã gồm VAT)
- Những yêu cầu chung của brand cho mọi sản phẩm
- Yêu cầu riêng dành cho sản phẩm cụ thể (về texture, trải nghiệm, công dụng), chân dung khách hàng
Đến đây thì R&D sẽ tổng hợp lại đề bài này và “kỹ thuật hóa” đề bài theo ngôn ngữ của R&D, và tiến hành công tác nghiên cứu.
Một số lưu ý
- Mình làm việc với khách hàng R&D thì thông thường khách có xu hướng muốn cho ra sản phẩm sớm. Nhưng thực ra khâu R&D càng kỹ lưỡng và người làm R&D càng nhiều kinh nghiệm thì càng tiết kiệm chi phí cho doanh nghiệp. Bởi nếu muốn R&D chỉ trong 2 tuần thì cũng được thôi, nhưng chi phí nguyên liệu có thể không được tối ưu. Ví dụ làm gấp thì SRM có thể 50k/kg; nhưng nghiên cứu kỹ lưỡng thì có thể xuống còn 47k/kg, về lâu dài sẽ có lợi cho doanh nghiệp
- Ở chỗ mình thì R&D có thể nhanh chóng, 1 tuần cũng có (kho công thức khá nhiều), nhưng mình không thích khách hàng chọn option này vì mình muốn dành thời gian tùy chỉnh cho từng doanh nghiệp. Sản phẩm càng rõ nét, càng có hồn thì sau này bán càng dễ hơn. Nên thường thì 1 công thức mình muốn làm trong khoảng 3 tháng.
- Một bác chuyên gia của mình là cựu trưởng phòng R&D ở tập đoàn Colgate Palmolive, bác ý nói ở tập đoàn của bác ý, một yêu cầu upgrade sản phẩm và có nguyên phòng R&D nhưng cũng mất khoảng 9 tháng để nghiên cứu xong
- Tuy nhiên vào giai đoạn dịch bệnh, chiến tranh như hiện nay, chi phí nguyên liệu thay đổi từng ngày, có mặt hàng đã gấp đôi giá trong vòng một tuần vừa qua. Chưa kể nguyên liệu từ nước ngoài về chậm. Chính vì thế khâu R&D tự dưng phải trở nên cực kỳ gấp gáp khẩn trương. Nếu R&D kỹ lưỡng cẩn thận nhưng lại tốn thời gian thì phí sản xuất sau này có thể đã tăng phi mã, vượt quá đề bài của sản phẩm và không thể tung ra được nữa
Bản thân mình làm R&D thì thấy đây là một giai đoạn đầy thách thức cho anh em R&D, khi vừa phải làm sản phẩm chất lượng, vừa phải hoàn thiện khâu R&D càng nhanh càng tốt để giữ được giá sản xuất không bị vượt quá đề bài. Làm được điều này, thì năng lực R&D của chúng ta đã tiến bộ vượt bậc rồi đấy!
Mời bạn tìm hiểu về thêm về dịch vụ :
Nghiên cứu và phát triển công thức của Grandpa’s Garden tại: Phát triển công thức tại Grandpa’s Garden và
Tư vấn và định vị chiến lược thương hiệu tại: Doanh nghiệp mỹ phẩm có cần được định vị chiến lược thương hiệu ngay từ đầu?